၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ အေရးအသား

ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္း (၁၈၈၉ - ၁၉၇၃)

Oil on Canvas by SuuChitThu 

ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္းက ေျပာဖူးသည္။ ေတာ္စတြိဳင္း၏ စစ္ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ၀တၳဳၾကီးကို အလြယ္တကူ ၀ယ္မရ၍ ေနာက္က်မွ ဖတ္ခဲ့ရသျဖင့္ ဦးဘိုးစိန္ၾကီး ဆိုဖူးသည့္ ေတးခ်င္းတစ္ပုဒ္အတိုင္း “လြန္တဲ့ရက္ေတြေကာလို႔ ေဒါသျဖစ္လွသည္” ဆိုကာ ခပ္ငယ္ငယ္ကတည္းက မဖတ္႐ႈခဲ့ရျခင္းအတြက္ ၀မ္းနည္းလွပါသည္တဲ့။

ကြၽန္မအတြက္ေတာ့ ဆရာၾကီး၏ တစ္သက္တာမွတ္တမ္းၾကီးကို အိမ္ကစာအုပ္စင္မွာ ရွိေနတာသိေနေပသိ၊ စာအုပ္ၾကီး ထူထဲလွတာကို လန္႔သည့္စိတ္ႏွင့္ ခပ္ငယ္ငယ္ကတည္းက မဖတ္ျဖစ္ခဲ့ရသည္ကို ေတြးမိတိုင္း လြန္ခဲ့ရသည့္ အခ်ိန္ေတြကို ႏွေမွ်ာမဆံုး ရွိလွပါသည္။

လူသားတိုင္း သူတို႔ဘ၀မွာ တစ္နည္းနည္းႏွင့္ ေက်းဇူးတင္ရမည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိေနတတ္ေပသည္။ ထိုသူမ်ားထဲတြင္ စာေရးဆရာမ်ားသည္ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာမွ ပါ၀င္ၾကေပသည္။ စာေရးဆရာမ်ားသည္ သူတို႔ဘ၀တြင္ ေရွ႔ေဆာင္လမ္းျပေပးသူမ်ား အေနႏွင့္ မသိလိုက္မသိဘာသာ ရွိေနၾကေလသည္။ အိမ္က အေဖ အေမ ဆိုဆံုးမသည္ကို နာခံခ်င္မွ နာခံမည္။ ေက်ာင္းက ဆရာ သင္ၾကားျပသ သည္ကို လက္ခံခ်င္မွ လက္ခံမည္။ ဆရာေတာ္မ်ား လမ္းညႊန္မိန္႔ၾကားခ်က္မ်ားသည္လည္း တစ္ဖက္နားမွ ၀င္ကာ တစ္ဖက္နားမွ ထြက္ခ်င္ ထြက္သြားတတ္တည္။ သို႔တည္းမူ မိမိတို႔ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ ေလးစားရေသာ စာေရးဆရာ၏ ဇာတ္ေကာင္ “ဟီးရိုး” မ်ားမွ ေျပာစကားမ်ားကား မည္သူမွ် ႐ိုက္ႏွက္ ေစခိုင္းျခင္း မရွိပဲ နားထဲတြင္ သံမိႈႏွင့္ စြဲသကဲ့သို႔ ခိုင္ျမဲစြာ တည္တံ့က်န္ရစ္၏။

မိမိဖတ္ေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္မွ ဇာတ္ေကာင္မ်ား၏ စ႐ိုက္သည္ ေကာင္းခ်င္လည္း ေကာင္းမည္။ ေတာ္ခ်င္မွလည္း ေတာ္မည္။ အျပစ္အနာအဆာမ်ားလည္း ရွိေနႏိုင္ေပသည္။ ဇာတ္လိုက္သည္ လူဆုိးဗိုလ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္ေနႏိုင္သည္။ သူ႔အမႈအယာ သူ႔ေျပာစကားမ်ားကို လက္ခံခ်င္မွလည္း လက္ခံႏိုင္မည္။ သေဘာတူခ်င္မွလည္း တူေပမည္။ သို႔ေသာ္ မိမိတို႔သည္ ထိုဇာတ္ေကာင္မ်ားမွ တဆင့္ ထိုစာေရးဆရာ၏ ေျပာခ်င္ေသာ အေတြးကို ဆုပ္ကိုင္မိလိုက္သည္။ မေကာင္းတာ လုပ္ရင္ မေကာင္းတာ ျဖစ္မယ္၊ မေတာ္တာလုပ္ရင္ မေတာ္တာ ျဖစ္မယ္၊ ေကာင္းမႈ လုပ္ရင္ ေကာင္းက်ိဳးေပးမယ္ဆိုတဲ့ အိမ္က လူၾကီးမိဖ စကားမ်ားသည္ တိုက္႐ိုက္စကားမ်ား ျဖစ္၍ စာေရးဆရာ၏ စကားမ်ားကား လႈပ္ရွားေနေသာစိတ္၀င္စားဖြယ္ စ႐ိုက္မ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနသည့္ သူ႔ဇာတ္ေကာင္မ်ားမွတဆင့္ သူ႔ဘာသာသူ ေျပာေနဟန္ရွိေသာစကားမ်ား ျဖစ္၏။ ကိုယ္လိုခ်င္ေသာ္ ယူ၊ ကိုယ္သေဘာႏွင့္ မေတြ႔ေသာ္ ထားခဲ့လို႔ ရေပသည္။ တိုက္႐ိုက္စကားမ်ားသည္ နား၀မွ လွ်ံက်လြယ္လ်က္ သြယ္၀ိုက္စကားမ်ားကား အသဲထဲ စိမ့္၀င္လြယ္ၾကေပသည္။

ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္းစာအုပ္မ်ားႏွင့္ စတင္ မိတ္ဆက္ျဖစ္သည္ကား ေျပာစရာပင္မလိုေသာ စံုေထာက္ၾကီးဦးစံရွား ၀တၳဳမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ သူ႔ရဲ႔ စြန္႔စားခန္းဆန္ဆန္ ၀တၳဳမ်ား ျဖစ္သည့္ ဂ်မဒါကိုကိုၾကီး၊ သူေတာ္စိန္၊ ဒဂုန္တင့္၊ လူစြန္႔စား၊ သူရဲေကာင္း၃ေယာက္၊ စြန္႔၀ံ့သူ၊ ေစာလမုန္သိုက္၊ ပထမံဆရာသိန္း၊ ေဇာ္ဟိတ္၊ လွ်ိဳ႔၀ွက္သဲဖို ၀တၳဳ၊ ဂမုန္းနက္၊ စသည္မ်ား လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ဆက္တိုက္ဆိုသလို ဖတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဆရာဦးေအာင္သင္း ဆိုခဲ့သလိုပင္ ဆရာၾကီး၏ ၀တၳဳမ်ားသည္ စြန္႔စားခန္း သက္သက္ ေသြးရဲရဲ သံရဲရဲ အပစ္အခတ္ အသတ္အပုတ္မ်ားခ်ည္းပါသည့္ ၀တၳဳမ်ားမဟုတ္။ ဦးေႏွာက္ကို ခါးေတာင္းက်ိဳက္ကာ တိုက္ပြဲ၀င္ရေသာ စြန္႔စားခန္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ထိုမွတဆင့္ အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆက္စပ္ေတြးေခၚမႈ၊ အေသးအဖြဲေလးျဖစ္ေတာင္မွ အမႈမဲ့ အမွတ္မဲ့ မထားပဲ အရာရာကို စူးစမ္းေလ့လာမႈ၊ မိမိပတ္၀န္းက်င္ကို ဂ႐ုျပဳေနထိုင္မႈ၊ ဒါ့အျပင္ စိတ္ေကာင္းေစတနာ ထားရွိမႈ စသည့္ အေလ့အက်င့္ေလးမ်ား အနည္းႏွင့္ အမ်ားဆိုသလို ျဖစ္ေပၚလာေပသည္။

၀တၳဳဆိုသည္မွာ ဇာတ္ေကာင္တို႔၏ စိတ္ဓာတ္၊ အက်င့္၊ စာရိတၱ၊ ၀ါရိတၱ၊ စသျဖင့္ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ေပၚေအာင္ တဆင့္ျပီးတဆင့္ သ႐ုပ္ေဖာ္ျခင္းျဖစ္ရာ ဆရာၾကီးမွာ စာအေရးေကာင္းလွသျဖင့္ စြန္႔စားခန္းမ်ားသက္သက္ ႏွင့္ မတူေသာ ရတနာပံု ၀တၳဳမ်ိဳးမွာလည္း ေက်ာင္းသံုး စာအုပ္ျပ႒ာန္းရသည္အထိ၊ ႐ုပ္ရွင္အထိ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့ေပသည္။

ထို႔ေနာက္ ဆရာၾကီး၏ စိတ္ႏွင့္ ပါတ္သက္ေသာ ၀တၳဳမ်ား၊ အဆန္းတၾကယ္ စြန္႔စားခန္းမ်ား ပါသည့္ ၀တၳဳမ်ား ျဖစ္သည့္ ႐ူပနႏၵီ၊ ႐ူပကလ်ာဏီ၊ စႏၵာေဒ၀ီ၊ ကာလယႏၲယား၊ ျမတ္ သက္ ေမာ္ စသည္မ်ားမွာလည္း လက္မွ မခ်ခ်င္ေအာင္ စြဲလန္းခဲ့ရသည္။

ဆရာဒဂုန္တာရာက ဤသို႔ ဆိုဖူး၏။ ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္းကို ၾကိဳက္သည္မွာ ဆရာၾကီး၏ အေရးအသားသည္ ျမန္မာပီသေသာ ေရးဟန္ႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ စိတ္ကူးစိတ္သန္းတို႔ ေပါင္းစပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ဟု ဆိုေလသည္။ ဆရာၾကီး၏ ကိုယ္ပိုင္ဘ၀ ကိုယ္ပိုင္ဇာတ္လမ္းဟု ဆိုရမည္ျဖစ္ေသာ တစ္သက္တာမွတ္တမ္းတြင္ ေရွးျမန္မာ ပီီပီသသၾကီးလို႔ ေျပာရမည့္ ျမန္မာစစ္စစ္ တစ္ေယာက္၏ ေရးဟန္ႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံသား အေတြးအေခၚမ်ား ေရာယွက္ ပါ၀င္ေနသျဖင့္ ဆရာၾကီးဒဂုန္တာရာအျမင္မွာ မွန္လွေပသည္ဟု အားတက္သေရာ ေခါင္းျငိမ့္မိေပသည္။

ဆရာၾကီးမွာ အေတြးအေခၚ စာအုပ္မ်ား၊ ဘာသာေရးေဆြးေႏြးခ်က္ ေဆာင္းပါးမ်ား မ်ားစြာ ေရးသား သြားေသာ္လည္း သူ၏ တစ္သက္သာမွတ္တမ္းႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ား စာအုပ္မွာ သူ၏ အေတြးအေခၚမ်ား၊ သံုးသပ္ခ်က္မ်ား၊ ဘ၀ အေတြ႔အၾကံဳ အစံုအလင္ ပါ၀င္ေနျပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူ၏ အေကာင္းဆံုး စာအုပ္ဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေပသည္။ ထိုစာအုပ္တြင္ စာေရးသားနည္းလည္း သင္ယူႏိုင္သည္။ ေဒသႏ ၲရ ဗဟုသုတလည္း ရွာေဖြႏိုင္သည္။ သမိုင္းကိုလည္း ေလ့လာေတြ႔ရွိသည္။ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားကိုလည္း ဆင့္ပြားႏုိင္သည္။ ထိုအေတြးအေခၚမ်ားကို မိမိတို႔ေခါင္းထဲသိို႔ အတင္း႐ိုက္သြင္းကာ လက္မခံခိုင္း၊ ေလာကၾကီးကို အမွားေတြ အမွန္ေတြႏွင့္ ျဖတ္သန္းသြားေသာ လူတစ္ေယာက္၏ ျဖစ္ရပ္မွန္ ဇာတ္စံု တစ္ပုဒ္၊ သဲထိပ္ရင္ဖိုု စြန္႔စားခန္းမ်ား ပါေသာ လူစံု ျဖစ္ခ်င္သူ လူေျဖာင့္ စိတ္တို မာနၾကီးသူ တစ္ေယာက္၏ ဖြင့္္ဟ၀န္ခံခ်က္ တစ္စံုတစ္ရာလည္း ျဖစ္ေပသည္။

ဆရာၾကီး၏ အေရးအသားကိုေလ့လာမိေသာ္ ဆရာၾကီးသည္ စာေၾကာင္းတို ၀ါက်တိုမ်ား ေရးေလ့ရွိသလို စာေၾကာင္းရွည္၊ ၀ါက်အရွည္ၾကီးမ်ား ကိုလည္း သူ႔ေနရာႏွင့္သူ သပၸါယမ လိုက္ဖက္ေအာင္ သံုးေလ့ရွိသည္ကို ေတြ႔ရေလသည္။ စကားလံုးမ်ားကိုလည္း ျမန္မာဆန္ဆန္ ၾကြယ္ၾကြယ္၀၀ သံုုးသြားသည္မွာ အံ့မခန္းပင္။ ဥပမာ... သူ၏တစ္သက္တာ မွတ္တမ္းတြင္ ေတြ႔ရွိရေသာ ၾကိယာ၀ိေသသန မ်ားမွာ ခိုသာခံသာ၊ တတံုတတံု၊ ဖံုပြပြ၊ ေန၀င္စုပ္စုပ္ကန္း၊ ဟပ္တပ္စြဲ၊ မင္းမွီစိုးကပ္၊ ဆင္ေျပာင္းဆင္ကြဲ၊ တျဖတ္တည္း၊ ေခ်ာင္လည္ေခ်ာင္ပတ္၊ ကေရာ္ေခ်ာ္မယ္၊ ဇလံုးဇခု၊ ကက္ေကာ္ကလန္၊ ေဆးေသေပါက္၊ ခဲနိဌာန္ ..စသျဖင့္... ျဖစ္သည္။

“ဆတ္” ၾကည့္ လိုက္ရေကာင္းမလား၊ သူတို႔လစာႏွင့္ ကြၽႏု္ပ္လစာမွာ အူ၍မွ် မၾကားႏိုင္ေအာင္ ကြာေ၀းလြန္းတယ္၊ ထူးထူးဆန္းဆန္း ဆရာၾကီး သံုးတတ္ေသာစကားကား တခ်က္ျမင္လုိက္ရလွ်င္ေနာက္ထပ္၍ မၾကည့္ပဲ မေနႏိုင္သည့္ ”အလန္႔တၾကား” ေခ်ာလွေသာ မ်က္ႏွာမ်ိဳး၊ တစ္ခါျမင္လိုက္႐ံုႏွင့္ ရင္ထဲမွာ “ဒိတ္ကနဲ” ျဖစ္သြားရေလာက္ေအာင္ ေခ်ာတယ္တို႔ စသျဖင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုေရးနည္းမ်ိဳးမွာကား သူ ေျပာခ်င္တာကို မ်က္စိထဲ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္ေအာင္ သူေျပာသလို နားရင္းပိတ္က်င္းလိုက္သလို အလန္႔တၾကား ဒက္ခနဲ နားလည္ေစနည္းပင္။ ဆရာၾကီး၏ တစ္သက္တာမွတ္တမ္းမွာ စာအုပ္ဖတ္ေနရင္း ဟာသမ်ား ေရးထားသည္ မဟုတ္ေစကာမူ တခါတေလ သနားသျဖင့္ ေအာ္ရယ္မိသည္၊ တခါတရံ တည္တည္ခန္႔ခန္႔ၾကီး ျပံဳးမိသည္၊ ႏွာေခါင္းထဲ အနံ႔ေတြဘာေတြ ရလာတတ္ေသးသည္၊ နားထဲ အသံမ်ား ၾကားလာရသည္၊ စားစရာ အေၾကာင္းဆိုလွ်င္ ခံတြင္းမွာပင္ စိမ့္သြားသလို ျဖစ္မိေပေသးသည္။

အေနာက္တိုင္းဆန္ေသာ အေရးအသားကား ဆရာၾကီးသည္ သူ႔စိတ္တြင္ ခံစားေနရပံုကို တိုက္ ႐ိုက္မေျပာ၊ ဥပမာ.. ဖဆပလ အစိုးရေခတ္က သူ႔ေနာက္လိုက္ေနသည့္ စံုေထာက္မ်ားကို ျမင္ရေတာ့ “စိတ္ထဲ၌ ထိတ္လန္႕ေလာက္ေအာင္မရွိေသာ္လည္း သူတုိ႕မ်က္ႏွာမ်ားသည္ ကြၽႏု္ပ္အား ရႊင္ျမဴးျခင္းမျဖစ္ေစသည္ကို ၀န္ခံရပါမည္။” တဲ့။ ျပီးေတာ့ ဖဆပလ အစိုးရ က စစ္ေဆးေမးျမန္းစရာရွိလို႔ ဆိုျပီး လူထုဦးလွကို ဖမ္းဆီးသည့္ႏွယ္ ေခၚေဆာင္သြားသည့္အခါ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဆရာၾကီးက လူထုတိုက္က အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ျဖစ္၍ လူထုေဒၚအမာနဲ႔ သူ႔ညီမက ဆရာၾကီးကို ဦးလွနဲ႔ အေဖာ္အျဖစ္ ေခၚေဆာင္သည့္ေနရာကို လိုက္ခိုင္းၾကပါသည္။  အဲဒီအခါ လိုက္သြားရတာကို သိပ္မၾကည္လင္လွတဲ့ ဆရာၾကီးက ဘယ္လိုေရးခဲ့သလဲဆိုေတာ့ “ကြၽႏု္ပ္အား တြန္းထုိးထည့္ေပးလုိက္ၾကသည့္ မတင္တင္ႏွင့္မအမာတုိ႕ အေပၚတြင္ ေက်းဇူးတင္ေသာစိတ္ မျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို ၀န္ခံပါသည္။” တဲ့။ အေနာက္တိုင္းဆန္သည့္ အေရးမ်ိဳးဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။

လူထုအေမေဒၚအမာသည္ ဆရာၾကီး၏၀ါက်တည္ေဆာက္ပုံႏွင့္ စကားအသုံးအႏႈန္း မ်ားသည္သူ႕နားထဲသို႕ စိမ့္၀င္လ်က္ရွိေၾကာင္း ၀မ္းေျမာက္စြာ ၀န္ခံဘူးသည္။ သူတို႔ေခတ္က ဆရာၾကီးပီမိုးနင္းကေတာ့ ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္းရဲ႔ ေခါင္းၾကီးသတင္းေတြကို “ဆိတ္ၾကီးပဲေလွာ္” စားရျခင္းနဲ႔ တူသည္ဟု ခ်ီးက်ဴးဖူးပါသည္။ ဆိုလိုျခင္းမွာ ဆရာၾကီး၏စကားလုံးသုံးပုံႏွင့္ ၀ါက်တည္ေဆာက္ပုံမွာ ထုံထုံထိုင္းထုိင္းမဟုတ္။ ကြၽတ္ကြၽတ္ရြရြ ရွိလွသည္ဟု ထပ္ေလာင္း၍ ရွင္းေျပာပါေသးသည္။

ကြၽန္မကေတာ့ ဆရာၾကီး၏ အေရးအသားကို ႏွစ္သက္သေဘာက်လွသျဖင့္ ဆရာၾကီး၏ စာမ်ား ဖတ္ရတိုင္း ၀မ္းေျမာက္စရာ ေကာင္းလြန္းေသာေၾကာင့္ ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ အေရးအသားဟု တင္စားမိပါသည္။ ဆရာၾကီး၏ ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ အေရးအသား ႏွင့္ ဆရာၾကီး၏ ရွင္းရွင္းျပတ္ျပတ္ ေတြးေခၚတတ္သည့္ အယူအဆမ်ားသည္ ကြၽန္မ တို႔ႏွင့္ မည္မွ်ေလာက္ပင္ မ်ိဳးဆက္ ကြာေသာ္ျငားလည္း ယေန႔ထက္ထိတိုင္ေအာင္ ေခတ္မီေနဆဲပင္။

သီခ်င္းၾကိဳက္သူသည္ သူသေဘာက်ေသာ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္၊ ဂီတသံစဥ္ တစ္ခုကို နားေထာင္ရေလလွ်င္ ေက်ာထဲစိမ့္သြားမတတ္ ၾကည္ႏူးလွသည္ဟု ဆိုတတ္ၾက၏။ ဆရာၾကီး၏ စာမ်ားဖတ္ရသည္မွာေတာ့ ဆရာၾကီးစကားနဲ႔ ျပန္ေျပာရရင္ ကြၽန္မအတြက္ေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္ ျပန္ဖတ္ဖတ္ ေက်ာထဲစိမ့္ ၾကက္သီးေမြးညင္းထသြားရေအာင္ကို သေဘာက်ႏွစ္ျခိဳက္မိပါသည္။

ယေန႔ ေအာက္တိုဘာ ၂၄ရက္မွာ က်ေရာက္ေသာ ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္း၏ ေမြးေန႔ကို ဤစာျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳ ပူေဇာ္လိုက္ရပါသည္။

စုခ်စ္သူ

၂၄ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၂

ကိုးကား။

ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္း - တစ္သက္တာ မွတ္တမ္း ႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ား

ဆရာဦးေအာင္သင္း - သူတို႔ ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္

ဆရာဒဂုန္တာရာ - ရုပ္ပံုလႊာ

+++++